بررسی و نقد پندار تعارض روایات نبوی با نصوص امامت؛ پاسخ به شبهات فیصل نور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدرسی معارف، گرایش مبانی نظری اسلام، دانشگاه معارف

2 دانشیار کلام اسلامی، جامعة المصطفی (ص) العالمیة.

چکیده

نصوص دال بر امامت ائمه اثناعشر در منابع شیعه، و وجود برخی از آنها در منابع اهل سنت، به حدی فراوان است که گاه به‌آسانی می‌توان ادعای تواتر کرد. بر این اساس، امامیه معتقدند جانشینان پیامبر اسلام (ص)، دوازده نفر از اهل بیت آن حضرت هستند که از جانب خدای متعال به امامت منصوب و به واسطه پیامبرش به مردم معرفی شده‌اند. فیصل نور، از نویسندگان معاصر وهابی، منکر تمامی نصوص امامت شده و به زعم خود، در کتاب الامامة والنص این مسئله را از منابع شیعه اثبات کرده است. وی در بخشی از این کتاب، پس از نقل روایاتی از پیامبر اکرم (ص)، که به‌ظاهر (و به زعم او) در تعارض با نصوص امامت است، فقدان نصوص امامت ائمه (ع) و جعل آنها به دست محدثان شیعه را نتیجه گرفته است. این مقاله با به‌کارگیری روش توصیفی- تحلیلی، به‌اختصار این دیدگاه را نقد می‌کند و نشان می‌دهد که عواملی همچون اثبات شایستگی و شجاعت حضرت علی (ع) و همچنین مهیانبودن مردم برای پذیرش امامت و جانشینی امام اول، و سرانجام تأکید بر مسئله امامت علی (ع)، موجب صدور روایاتی از این دست شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critical Survey on the Supposition of Contradiction between the Prophet,s Narrations and the Texts of Imamate, a Response to Faisal Noor,s Demurs

نویسندگان [English]

  • Saeed Resālati 1
  • Ezzeddin Rezanejad 2
1 PhD Student of Teaching Shiite Theology, University of Islamic Theology
2 Faculty Member of the University of Al-Mustafa.
چکیده [English]

Not only in Shiite sources but also in Sunnite ones, the texts (Nusoos) in approval of the Imamate of the twelve offspring of the Household of the Prophet according the immediate decree of God are so abundant that could be simply considered as Motavater (Frequently Narrated). Faisal Noor, a contemporary Wahhabi writer, tends to reject all those texts in his Kitab-ul-Imama-va-Nass through the Shiite sources as he claims. In some part ofthe work, having quoted a number of Narrationsof the Prophet, he concludes that there is not any text in approval of the Imamateof the twelve offspring of the Household, claiming that all those texts have been forged by the Shiite Hadith scholars. Based on descriptive-analytical method, this article criticizes Faisal, s claim and demonstrates that the Narrations he mentions were issued by the Prophet usually as a result of his followers, not being prepared to accept Imam Ali as his successor.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Texts of Imamate
  • Prophet Mohammad
  • Imam Ali
  • Faisal Noor
  • Demurs
قرآن کریم.
ابن حنبل، احمد (1416). المسند، قاهره: دار الحدیث.
ابن سعد، محمد بن سعد (بی‌تا). الطبقات الکبری، بیروت: انتشارات دار صادر.
ابن شهرآشوب، محمد بن علی (1379). مناقب آل ابی ‌طالب (ع)، قم: نشرعلامه، چاپ اول.
ابویعلی موصلی، احمد بن علی (بی‌تا). مسند ابی یعلی، تحقیق: حسین سلیم اسد، بی‌جا: انتشارات دار المأمون للتراث.
ابی داود، سلیمان بن اشعث (1410). سنن ابی داود، تحقیق: سعید محمد لحام، بیروت: دار الفکر، الطبعة الاولی.
امین شیرازی، احمد (1422). البلیغ فی المعانی والبیان والبدیع، بی‌جا: انتشارات فروغ قرآن.
امینی، عبدالحسین (1416). الغدیر، قم: مرکز الغدیر، چاپ اول.
بحرانی، سید هاشم (1416). البرهان فی تفسیر القرآن، تحقیق: قسم الدراسات الاسلامیة مؤسسة البعثة، تهران: بنیاد بعثت، چاپ اول.
بخاری، محمد بن اسماعیل (1401). صحیح بخاری، بیروت: انتشارات دار الفکر.
پهلوان، محمد (1382). جایگاه و نقش استفهام در قرآن و روایات شیعه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه آزاد واحد مرکزی.
ترمذی، محمد بن عیسی (1403). سنن ترمذی، تحقیق: عبدالوهاب عبداللطیف، بیروت: انتشارات دار الفکر، الطبعة الثانیة.
حر عاملی، محمد بن حسن (1425). اثبات الهداة بالنصوص والمعجزات، بیروت: اعلمی، الطبعة الاولی.
حسنی، سید بن طاووس‌ (1400). الطرائف فی معرفة مذاهب الطوائف، قم: خیام، چاپ اول.
حلی، حسن بن یوسف (1379). منهاج ‌الکرامة فی معرفة ‌الامامة، مشهد: مؤسسه ‌عاشورا، چاپ اول.
حموی، علی بن محمد (بی‌تا). خزانة الادب و غایة الأرب، بیروت: انتشارات دار القاموس.
حموینی، ابراهیم بن محمد (1398). فرائد السمطین، تصحیح: باقر محمودی، بیروت: مؤسسه محمودی، الطبعة الاولی.
خوارزمی، موفق بن احمد (بی‌تا). مقتل الحسین (ع)، تحقیق و تعلیق: محمد سماوی، قم: مکتبة المفید.
دارمی، عبدالله (بی‌تا). سنن الدارمی، دمشق: انتشارات مطبعة الحدیثة.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412). مفردات الفاظ القرآن، محقق/مصحح: صفوان عدنان داوودی، بیروت/دمشق: دار القلم/ دار الشامیة، الطبعة الاولی.
ربانی گلپایگانی، علی (1390). براهین و نصوص امامت، قم: انتشارات رائد، چاپ اول.
زبیدی، محمد مرتضی (1414). تاج العروس من ­جواهر القاموس، بیروت: دار الفکر، الطبعة الاولی.
صافی، لطف‌الله (1382). معارف دین، قم: نشر آستان مقدسه معصومه.
صدوق، محمد بن علی (1362). الخصال، تصحیح و تعلیق: علی‌ اکبر الغفاری، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول.
صدوق، محمد بن علی (1376). الامالی، تهران: کتابچی، چاپ ششم.
صدوق، محمد بن علی (1378). عیون اخبار الرضا (علیه السلام)، محقق/مصحح: مهدی لاجوردی، تهران: نشر جهان، چاپ اول.
صدوق، محمد بن علی (1395). کمال الدین و تمام النعمة، محقق/ مصحح: علی‌اکبر غفاری، تهران: اسلامیه، چاپ دوم.
صدوق، محمد بن علی (1413). من لایحضره الفقیه، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم.
طباطبایی، سید محمدحسین (1417). المیزان ‌فی ‌تفسیر القرآن، قم: جامعۀ مدرسین‌ حوزه علمیه، چاپ پنجم.
طبرسی، احمد بن علی (1403). الاحتجاج علی اهل اللجاج، محقق/ مصحح: محمدباقر خرسان، مشهد: نشر مرتضی، چاپ اول.
طبرسی، فضل بن حسن (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: محمدجواد بلاغی، تهران: انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوم.
طبری، محمد بن جریر (1413). دلائل الامامة، تحقیق: مؤسسة البعثة و قسم الدراسات الاسلامیة، قم: بعثت، چاپ اول.
طوسی، محمد بن حسن (1411). الغیبة، محقق/ مصحح: عبادالله تهرانی، علی احمد ناصح، قم: مؤسسة المعارف الاسلامیة، چاپ اول.
طوسی، محمد بن حسن (1414). الأمالی، محقق/ مصحح: مؤسسه بعثت، قم: دار الثقافة، چاپ اول.
طوسی، محمد بن حسن (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: شیخ آغابزرگ تهرانی، تحقیق: احمد قصیر عاملی، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
فتال نیشابوری، محمد بن احمد (1375). روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، قم: انتشارات رضی، چاپ اول.
قندوزی حنفی، شیخ سلیمان (1418). ینابیع المودة، بیروت: مؤسسة اعلمی.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407). الکافی، تحقیق: علی اکبر غفاری، و محمد آخوندی، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم.
مجلسی، محمدباقر (1403). بحار الأنوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار (ع)، تحقیق: جمعی از محققان، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، الطبعة الثانیة.
مجلسی، محمدباقر (1404). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، محقق/ مصحح: سید هاشم رسولی محلاتی، تهران: دار الکتب الاسلامیة،‌ چاپ دوم.
محمدی ری‌شهری، محمد (1386). دانش‌نامه امیرالمؤمنین (ع)، قم: انتشارات دار الحدیث، چاپ اول.
مسلم نیشابوری، مسلم بن حجاج (بی‌تا). صحیح مسلم، بیروت: انتشارات دار الفکر.
مفید، محمد بن محمد (1413 الف). الفصول المختارة، تحقیق و تصحیح: علی میرشریفی، قم: کنگره شیخ مفید، چاپ اول.
مفید، محمد بن محمد بن نعمان (1413 ب). الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، محقق/ مصحح: مؤسسه آل البیت (ع)، قم: کنگره شیخ مفید، چاپ اول.
مکارم شیرازی، ناصر (1386). یکصد و هشتاد پرسش و پاسخ، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم.
نعمانی، محمد بن ابراهیم (1397). الغیبة، محقق/ مصحح: علی‌اکبر غفاری، تهران: نشر صدوق، چاپ اول.
نور، فیصل (1425). الامامة والنص، یمن: انتشارات دار الصدیق.