بررسی مقایسه‌ای مدیریت و رهبری در قیام شریک بن شیخ مهری و یحیی بن عبدالله حسنی و مؤلفه‌های مؤثر بر آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری تاریخ اسلام، دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه تاریخ و تمدن اسلامی، دانشکده الهیات دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استادیار گروه تاریخ اسلام،دانشکده تاریخ اسلام دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی،سنندج، ایران

چکیده

با انتقال خلافت از امویان به عباسیان، دیری نپایید که علویان، که در آرزوهایشان ناکام مانده بودند و فشارهای سیاسی و ظلم و ستم حاکمان جدید، آنان را از دست‌یابی به عدالت ناامید کرده بود، برای احیای حقوق از دست رفته‌شان دست به قیام زدند. اگرچه آنها در همه قیام‌ها اهداف و انگیزه‌های واحدی را دنبال می‌کردند، اما در شیوه‌های مدیریت و رهبری قیام با یکدیگر متفاوت بودند. این پژوهش در صدد است با استفاده از منابع کتاب‌خانه‌ای و به صورت توصیفی و تحلیلی مدیریت و رهبری دو جنبش شیعی، یعنی شریک بن شیخ المهری و یحیی بن عبدالله حسنی، را بررسی مقایسه‌ای کند و به این پرسش اساسی پاسخ دهد که این جنبش‌ها از لحاظ نوع مدیریت و رهبری در قیام چه تفاوت‌هایی با هم دارند و کدام یک از مؤلفه‌ها در شدت یا ضعف مدیریتی رهبران قیام اثرگذار بوده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که خصوصیات شخصیتی و راهبردها و رویکردهای منحصر به فرد شریک بن شیخ از عوامل تقویت قیام او بود، در حالی که ویژگی‌ها و رویکردهای نسبتاً ضعیف و نامناسب یحیی، قدرت رهبری‌اش را در قیام تضعیف کرده بود

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Management and Leadership in the Uprising of Sharik ibn Sheikh Mehri and Yahya ibn Abdollah Hosni and the Factors Affecting It

نویسندگان [English]

  • mehran zahedi 1
  • asghar qaedan 2
  • osman yousefi 3
1 PhD Graduate in Islamic History, International University of Islamic Sects, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of History and Civilization of Islamic Nations, Faculty of Theology, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Islamic History, Faculty of Islamic History, International University of Islamic Sects, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

With the transfer of the caliphate from the Umayyads to the Abbasids, it did not take long for the Alawites, who had failed in their dreams and were desperate to get justice due to the political pressures and oppression of the new rulers, to rise up to restore their lost rights. Although they followed the same goals and motivations in all the uprisings, they differed in the methods of management and leadership. Using library sources and a descriptive and analytical method, the present research aims to compare the management and leadership of two Shiite movements, namely, Sharik ibn Sheikh Mehari and Yahya ibn Abdollah Hosni. Therefore, this paper seeks to answer the basic questions: What are the differences between these two movements regarding management and leadership in the uprising? And which of the components has been effective in the intensity or weakness of the leaders of the uprising? The findings of the research show that the unique personality traits, strategies and approaches of Sharik ibn Sheikh were among the factors that strengthened his uprising. In contrast, the relatively weak and inappropriate characteristics and approaches of Yahya weakened his leadership power in his uprising.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sharik ibn Sheikh
  • Yahya ibn Abdollah
  • Abbasid Caliphate
  • Shiite Movements
  • Management and Leadership
 
آخوندی، مصطفی (۱۳۸۲). اخلاق در مدیریت، تهران: کوثر غدیر.
ابن اثیر، علی بن محمد (۱۴۰۷). الکامل فی التاریخ، بیروت: دار الکتب العلمیة، ج۵.
ابن خلدون، عبد الرحمن بن محمد (۱۴۰۸). تاریخ ابن خلدون، بیروت: بی‌نا، ج3.
ابن طقطقی، محمد بن علی (بی‌تا). الفخری فی آداب السلطانیة، بی‌جا: مطبعة الرحمانیة.
ابن عنبه، احمد بن علی (۱۴۲۶). عمدة الطالب فی انساب آل ابی طالب، دمشق: دار کنان.
ابن کثیر، عماد الدین اسماعیل بن عمر (۱۳۹۸). البدایة والنهایة، بیروت: دار الفکر، ج10.
ابو الفرج اصفهانی، علی بن حسین (۱۴۱۹). مقاتل الطالبیین، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
ابو الفرج اصفهانی، علی بن حسین (بی‌تا). الأغانی، باهتمام: سمیر جابر، بیروت: دار الفکر، ج12.
اشعری، علی بن اسماعیل (۱۴۰۰). مقالات الاسلامیین واختلاف المصلین، آلمان: دار النشر فرانز شتاینر ویسبادن.
الهامی، داوود (۱۳۷۵). سیری در تاریخ تشیع، قم: مکتب اسلام.
ایوبی، هیثم (۱۹۸۵). الموسوعة ‌العسکریة، بیروت: المؤسسة‌ العربیة للدراسات والنشر.
بلاذری، احمد بن یحیی (۱۴۲۹). انساب الاشراف، بی‌جا: المعهد للابحاث الشرقیة، ج2.
تتوی، احمد بن نصر الله (بی‌تا). تاریخ الفی، بی‌جا: بی‌نا.
تدبیری، سیروس؛ شفیع‌زاده، رضا (۱۳۸۶). رهبری و نقش آن در سازمان و مدیریت، اسلام‌شهر: دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلام‌شهر.
دنیل، التون ال. (۱۳۶۷). تاریخ سیاسی و اجتماعی خراسان در زمان حکومت عباسیان، ترجمه: مسعود رجب‌نیا، تهران: علمی و فرهنگی.
ذهبی، شمس الدین محمد (۱۴۰۹). تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر والاعلام، بیروت: دار الکتب العربی، ج11.
رابینز، استیفن پی. (۱۳۷۸). مبانی رفتار سازمانی، ترجمه: علی پارساییان و محمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
شهرستانی، محمد بن عبد الکریم (بی‌تا). الملل والنحل، بیروت: دار المعرفة.
طبری، محمد بن جریر (بی‌تا). تاریخ الطبری، بی‌جا: بی‌نا، ج7 و 8.
عباس‌زادگان، محمد (۱۳۷۹). مبانی اساسی در سازمان و رهبری، تهران: شرکت سهامی انتشار.
علاقه‌بند، علی (۱۳۷۷). مقدمات مدیریت آموزشی، تهران: روان.
قائدان، اصغر (۱۳۸۵).مدیریت  و رهبری پیامبر اکرم (ص) در عرصه های نظامی، نشریه مطالعات راهبردی بسیج، شماره ۳۱
قلی‌پور، علی (۱۳۷۹). مبانی سازمان و مدیریت، رشت: حرف نو.
کرد رستمی، مجید (۱۳۸۸). فنون مدیریت نوین، تهران: نشر بین‌الملل.
گرجی، محمدباقر (۱۳۸۶). مدیریت رفتار سازمانی، علی‌آباد کتول: مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی.
گردیزی، عبدالحی بن ضحاک (۱۳۶۳). زین الاخبار، تصحیح و تحشیه و تعلیق: عبدالحی حبیبی، تهران: دنیای کتاب.
لاوسن، رابرت بی؛ زنگ، شن (۱۳۸۱). رفتار سازمانی، ترجمه: رمضان حسن‌زاده و دیگران، تهران: ساوالان.
راسول، برایان؛ کوک، لیز (۱۳۸۵). سبک‌های رهبری مدیران زن و مرد، ترجمه: مهدی ایران‌نژاد پاریزی، تهران: مدیران.
مطهری، مرتضی (۱۳۵۳). سیری در نهج‌البلاغه، تهران: صدرا.
مقدسی، مطهر بن طاهر (1919). البدء والتاریخ، بی‌جا: کلمان هوار، ج6.
مقدسی، مطهر بن طاهر (بی‌تا). البدء والتاریخ، مصر: مکتبة الثقافة الدینیة، بورسعید.
نرشخی، محمد بن جعفر (بی‌تا). تاریخ بخارا، تهران: توس.
یعقوبی، احمد بن اسحاق (بی‌تا). تاریخ الیعقوبی، بیروت: دار صادر، ج2.