نقد دیدگاه قفاری درباره کتاب کافی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرسی معارف اسلامی/پیام نور/قم

2 عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

3 عضو هیئت علمی دانشگاه قم

4 دانشیار گروه تاریخ و تمدن و ادیان دانشگاه پیام نور

چکیده

کافی از مهم‌ترین جوامع روایی معتبر امامیه است و از زمان نگارش تا کنون، همواره مورد رجوع و استناد دانشمندان بزرگ شیعه بوده است. این جایگاه ویژه موجب شده تا دکتر ناصر بن‌عبدالله قفاری ـ از علمای معاصر وهابی ـ در کتاب اصول مذهب الشیعه، به نقد این اثر بپردازد. وی با استناد به برخی نقل‌ها، بخش زیادی از کافی را حاصل نگارش علمای متأخر شیعه برشمرده و با تکیه به برخی روایات که از نظر سند یا متن دچار ضعف یا دست‌کم نیازمند شرح و توضیح‌اند، این اثر را سرشار از روایاتِ دال بر تحریف قرآن توصیف کرده و به نقد آن پرداخته است. این نوشتار با بررسی مستندات قفاری، نشان داده است تمام کافی حاصل نگارش کلینی بوده و روایاتی که قفاری به آنها استناد کرده، هیچ‌گونه دلالتی بر تحریف قرآن ندارند، بلکه بیان می‌کنند امامان شیعه به تمام معانی ظاهری و باطنی قرآن آگاهی کامل دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Review of Qafari’s Views on “Kafi”

نویسندگان [English]

  • hossein javadinia 1
  • mohammad taghi Rafatnejad 2
  • mohammad kazem rahman setayesh 3
  • sayyid mohammad reza hosseini 4
1 payamnoor/qom
2 Member of the Scientific Board
3 Member of the Scientific Board
4 دانشیار گروه تاریخ و تمدن و ادیان دانشگاه پیام نور
چکیده [English]

Kafi is one of the most important authentic narrative writings of Imamiyah and has always been referred to by the great Shiite scholars since its writing. This special position has led Dr. Nasser ibn Abdullah Qafari, a contemporary Wahhabi scholar, to criticize the work in his book, Principles of Shiite Doctrine. Referring to some of the narrations, he regards a large part of the book as the result of the writing of later Shiite scholars, and based on some traditions that are weak or in need of explanation in terms of a document or text. He has described this work full of narratives indicating the distortion of Quran and then he criticizes it. This paper, by examining Qafari’s documents, shows that the entire Kafi has been written by Koleyni, and the narrations that Qafari referred to them does not have any purpose to distort the Quran, but indicates that Shiite Imams have full knowledge of all the outer and inner meanings of Qur'an

کلیدواژه‌ها [English]

  • Koleyni
  • Kafi
  • Qafari
  • Principles of Shiite Doctrine
  • distortion
ابن‌تیمیه، احمد بن‌عبدالحلیم (1406ق)، منهاج السنه النبویه فی نقض کلام الشیعه القدریه، تحقیق: محمد رشاد سالم. ج1، چاپ اول، ریاض: جامعه الإمام محمد بن‌سعود الإسلامیه.
ابن خلکان، محمد بن‌ابی‌بکر (1364ش)، وفیات الاعیان، ج 1، قم: نشر الشریف الرضی.
ابن‌طاووس، علی بن‌موسی (1368ق)، فرج المهموم، قم: نشر دارالذخائر.
ابن‌طاووس، علی بن‌موسی (1370ق)، کشف المحجه لثمره المهجه، نجف: نشر الحیدریه.
ابن‌طاووس، علی بن‌موسی (1367ش)، إقبال ‌الأعمال، چاپ دوم، تهران: نشر دار الکتب الإسلامیة.
ابن‌طاووس، علی بن‌موسی (1409ق)، فتح الأبواب، چاپ اول، قم: مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام.
ابن‌طاووس، علی بن‌موسی (بی‌تا الف)، جمال ‌الأسبوع. قم: نشر رضی.
ابن‌طاووس، علی بن‌موسی (بی‌تا ب)، فلاح ‌السائل، قم: نشر دفتر تبلیغات اسلامی.
ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل بن‌عمرو (1419ق)، تفسیر القرآن العظیم، ج4، چاپ اول، بیروت‌: نشر دار الکتب العلمیه.
ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل بن‌عمرو (بی‌تا)، البدایه والنهایه، تحقیق: علی شیری، ج14، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
ابوغالب زراری، احمد بن‌محمد (1411ق)، رساله أبی غالب الزراری، چاپ اول، قم: مرکز البحوث و التحقیقات الإسلامیه.
اربلی، علی بن‌عیسی (1381ق)، کشف الغمه، تبریز: نشر مکتبه بنی‌هاشمی.
امین، محسن (1403ق)، اعیان الشیعه، ج 6، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
جوادی آملی، عبدالله (1386ش)، نزاهت قرآن از تحریف، تحقیق: علی نصیری، چاپ سوم، قم: نشر اسراء.
حلی، حسن بن‌یوسف (1411ق)، رجال العلامه الحلی، قم: نشر دار الذخائر.
خویی، سیدابوالقاسم موسوی (1410ق)، معجم رجال الحدیث. قم‌: مرکز نشر آثار شیعه.
ذهبی، محمد بن‌احمد (1406ق)، سیر اعلام النبلاء، ج6، چاپ چهارم، بیروت: مؤسسه الرساله.
ذهبی، محمد بن‌احمد (بی‌تا)، تذکره الحفاظ، ج1، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
رستمی، علی‌اکبر (1380ش)، آسیب‌شناسی و روش‌شناسی تفسیر معصومان، ج1، چاپ اول، رشت: کتاب مبین.
سبحانی، جعفر (1425ق)، کلیات فی علم الرجال، چاپ ششم، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
سیوطی، جلال‌الدین (1416ق)، الإتقان فی علوم القرآن، تحقیق: سعید المندوب. ج1، چاپ اول، لبنان: دارالفکر.
صدرایی خویی، علی (۱۳۸۷ش)، کافی‌پژوهی در عرصه نسخه‌های خطی، تصحیح: سیدصادق حسینی اشکوری، چاپ اول، قم: دار الحدیث.
صدوق، محمد بن‌علی بن‌حسین بن‌بابویه (1404ق)، من لا یحضره الفقیه، تصحیح و تعلیق: علی‌اکبر غفّاری، ج4، چاپ دوم، قم: نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه.
صدوق، محمد بن‌علی بن‌حسین بن‌بابویه (1414ق)، اعتقادات الإمامیه، چاپ دوم، قم: کنگره شیخ مفید.
صفدی، خلیل بن‌أیبک بن‌عبدالله (1420ق)، الوافی بالوفیات، تحقیق: احمد الأرناؤوط و مصطفی ترکی. ج13، بیروت: دار إحیاء التراث.
طوسی، محمد بن‌حسن (1390ق)، الإستبصار، ج 1 و 2، چاپ سوم، تهران: نشر دار الکتب الإسلامیه.
طوسی، محمد بن‌حسن (1381ق)، رجال ‌الطوسی، نجف‌: نشر حیدریه.
طوسی، محمد بن‌حسن (بی‌تا)، فهرست ‌الطوسی، نجف: المکتب المرتضویه.
عاملی، حسین بن‌عبدالصمد (1401ق)، وصول الأخیار إلی اصول الأخبار، تحقیق: سیدعبداللطیف کوه‌کمری، قم: نشر مجمع الذخائر الاسلامیه.
عاملی کفعمی، ابراهیم بن‌علی (1405ق)، المصباح ‌للکفعمی، چاپ دوم، قم‌: نشر رضی.
عسقلانی، احمد بن‌علی (1326ق)، تهذیب التهذیب، ج2، چاپ اول، هند: دائرة المعارف النظامیه.
غفّار، عبدالرسول عبدالحسن (1416ق)، الکلینی و الکافی، ج1، چاپ اول، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
فیض کاشانی، محمدمحسن (1406ق)، الوافی، ج 9، اصفهان: نشر کتابخانه امام امیرالمؤمنین.
قزوینی، خلیل بن‌غازی (1388ش)، صافی در شرح کافی، تحقیق: حمید احمدی جلفایی و محمدحسین درایتی، ج1، قم: مؤسسه دارالحدیث.
قفاری، ناصر بن‌عبدالله بن‌علی (1415ق)، اصول مذهب الشیعه الامامیه الاثنی عشریه عرض و نقد، ج1 و 3، چاپ دوم، قاهره: نشر دارالحرمین.
قنبری، محمد (1387ش)، شناختنامه کلینی و الکافی، ج 2، قم: دارالحدیث، قم.
کشی، محمد بن‌عمر (1348ش)، ‌رجال ‌الکشی، مشهد: نشر دانشگاه مشهد.
کلینی، محمد بن‌یعقوب (1365ش)، الکافی، ج1، 2 و 8، چاپ چهارم، تهران: نشر دار الکتب الاسلامیه.
کلینی، محمد بن‌یعقوب (1392ش)، الکافی، تحقیق: محمدحسین درایتی، ج1، چاپ سوم، قم: نشر دارالحدیث.
کلینی، محمد بن‌یعقوب (بی‌تا)، الکافی، شرح محمدصالح مازندرانی، ج5، تهران: نشر المکتبه الاسلامیه.
مجلسی، محمدباقر (1404ق)، بحار الأنوار، ج14، 104، 105 و 107، بیروت: مؤسسه الوفاء.
مدرس تبریزی، محمدعلی (1369ش)، ریحانه الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، ج4، چاپ سوم، تهران: خیام.
مطهری، مرتضی (1380ق)، کلیات علوم اسلامی، ج3، چاپ بیست و چهارم، تهران: نشر صدرا.
معرفت، محمدهادی (1386ش)، صیانه القرآن من التحریف، قم: مؤسسه التمهید.
مفید، محمد بن‌محمد بن‌نعمان (1413ق الف)، المقنعه، چاپ اول، قم‌: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید.
مفید، محمد بن‌محمد بن‌نعمان (1413ق ب)، تصحیح الاعتقاد، چاپ اول، قم‌: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید.
موسوی خوانساری، محمدباقر (1390ش)، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، ج2 و 6، چاپ اول، قم: اسماعیلیان.
نباطی بیاضی، علی بن‌یونس (1384ق)، الصراط المستقیم، ج2، چاپ اول، نجف: نشر کتابخانه حیدریه.
نجاشی، احمد بن‌علی (1407ق)، رجال النجاشی، قم: نشر جامعه مدرسین.