TY - JOUR ID - 138510 TI - برهان‌پذیری وجود خدا و امکان‌سنجی اقامه برهان لمّی بالعرض بر وجود خدا از منظر ابن‌سینا، صدرای شیرازی و محمدحسین طباطبایی JO - شیعه پژوهی JA - JSS LA - fa SN - 2423-4125 AU - کاشانی, سید وحید AU - سلیمانی امیری, عسکری AD - استادیار جامعة المصطفی العالمیة، قم، ایران. AD - دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ایران. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 8 IS - 21 SP - 7 EP - 26 KW - برهان‌پذیری KW - برهان‌ناپذیری KW - برهان لمّ بالعرض KW - برهان لمّ بالذات DO - N2 - پژوهش حاضر با هدف امکان‌سنجی اقامه برهان بر وجود خدا از منظر ابن‌سینا، صدرای شیرازی و محمدحسین طباطبایی به روش کتاب‌خانه‌ای و با رویکرد تحلیلی، توصیفی و تطبیقی انجام شده است. در مسئله برهان‌پذیری، بعد از تحلیل دیدگاه‌های فیلسوفان مد نظر چنین نتایجی به دست آمد: نخست، وجود خدا برهان‌پذیر است، برهان‌پذیری به این معنا که اثبات وجود خدا برای انسانْ معقول و منطقی است و امتناع ذاتی ندارد. دوم اینکه، وجود خدا از طریق «برهان لمّی بالذات»، «برهان إنّی از نوع دلیل» و «برهان إنّی مطلق از نوع تضایفی» اثبات‌پذیر نیست. اما از طریق «برهان لمّی بالعرض» و «برهان إنّی از نوع ملازمات عامه» می‌توان وجود خدا را اثبات کرد. در این نوشتار «برهان لمّی بالعرض» برای اثبات وجود خدا پیشنهاد شده است که در آثار ابن‌سینا و صدرای شیرازی نیز وجود دارد. «برهان لمّی بالعرض» وجود نعتی حق‌‌تعالی را اثبات می‌کند و همین مستلزم اثبات وجود نفسی‌اش نیز هست. با این تبیین، مسئله برهان‌پذیری وجود خدا با قاعده «الواجب لابرهان علیه» تعارضی نخواهد داشت، زیرا مفاد قاعده از طریق «برهان لمّ بالذات» بر برهان‌ناپذیری وجود خدا دلالت می‌کند. UR - https://shia.urd.ac.ir/article_138510.html L1 - https://shia.urd.ac.ir/article_138510_ffcb2616e589bc02fc3cf2b8fa6b3f4f.pdf ER -